Src5 belgesi Adr sözleşmesinde de atıfta bulunulmuş tehlikeli madde taşımacılığı yapan sürücülerin alması gereken sürücü yeterliliğini gösterir belgedir. Src5 belgesi alabilmek için yurt içi veya yurt dışı yük taşımacılığı işi yapan sürücülerin alması gereken Src3 ve Src4 belgelerini veya belgelerinden birisini almış olması ön şarttır.
Src türü 1, 2, 3 ve 4 belgeleri 23.02.2003 öncesi ehliyeti olan ve en az 90 gün sigorta primi gösterebilenlere eğitim ve sınav muafiyetli olarak verilmektedir. (Artık sigorta primi şartı aranmamaktadır) Ancak, Src5 belgesi, diğer src türü belgelerde olduğu gibi muafiyetli verilmemektedir. Bu belgeyi almak isteyenler Src5 eğitimi alarak açılacak sınava girecek ve sınavda belli bir başarı (100 üzerinden en az 60 puan) gösterdikten sonra alabileceklerdir.
Src5 eğitimi mevzuat gereği an az 19 saat olarak belirlenmiştir. Buna göre verilecek eğitim 19 saat ADR Temel Eğitimi, 13 saat ADR Tank Eğitimi, 8 saat ADR Sınıf 1 Eğitimi (patlayıcı maddelerin veya nesnelerin) ve 8 saat ADR Sınıf 7 Eğitimlerini (radyoaktif malzemelerin) kapsamaktadır. Eğitim sürücünün yaptığı veya yapacağı iş türüne göre Adr Temel Eğitimi almak koşulu ile diğer eğitimlerden birisini veya tüm eğitim konularını kapsayabilir. Src5 belgesi almış olmasına rağmen yaptığı işe uygun eğitim almadan araç süren sürücülere Src5 belgesi olmadığından ceza verilir. Örneğin, Adr Temel Eğitimi ve Adr Tank Eğitim almış bir sürücü Adr Sınıf 7 eğitimi almadan radyoaktif malzeme taşıyamaz.
Belgeyi almaya hak kazananlara 5 yıl geçerli Src5 belgesi verilir. Her 5 sene sonunda sürücülerin bilgilerini güncellemek amacıyla yeni yasal, teknik ve tehlikeli maddelerle ilgili gelişmeleri içeren eğitim sistemine tabi tutulur. Yenileme eğitimi süresi ilk belge alımı esnasında uygulanan eğitimin en az yarısı kadar olacaktır. Tüm src türü belgelerinde olduğu gibi 66 yaşından gün alan sürücülerin src belgeleri otomatik olarak geçersiz hale getirilmektedir.
SRC5 Eğitimi İçeriği Ne Olmalıdır?
ADR Temel Eğitimi:
ADR Temel Eğitimi en az 18 saat teorik, 1 saati uygulama olmak üzere toplam 19 ders saati olarak en az aşağıdaki konuları içerir.
Tehlikeli malların taşınması,,
Başlıca tehlikeli madde sınıfları,
Atık naklinin denetlenmesinde çevrenin korunması,
Farklı tehlikeli madde sınıfları için geçerli olan önleyici ve güvenlik tedbirleri,
Kaza sonrasında yapılması gerekenler (ilk yardım, yol güvenliği, koruyucu donanımın kullanımına dair temel bilgi, yazılı talimat vb.),
İşaretleme, etiketleme, levhalama ve turuncu renkli ikaz levhası kullanımı ve özellikleri,
Tehlikeli malların taşınması esnasında şoförün yapması ve yapmaması gerekenler,
Taşıt üzerindeki teknik teçhizatın çalıştırılma yöntemleri ve amaçları,
Aynı taşıtta veya konteynerde karışık yüklemeye ilişkin yasaklar,
Tehlikeli malların yüklenmesi ve boşaltılması esnasında alınacak tedbirler,
Hukuki sorumluluklara ilişkin genel bilgiler,
Çok-Modlu taşımacılık faaliyetlerine ilişkin bilgiler,
Deniz ve Hava Limanlarına tehlikeli yük getiren veya limanlardan yük alan araç sürücülerine yönelik ilgili Uluslararası sözleşmeler kapsamında genel bilgiler,
Paketlerin elleçlenmesi ve istiflenmesi,
Tünellerde trafik kısıtlamaları ve tünellerde davranış talimatları (kazaların önlenmesi, güvenlik, yangın veya diğer acil durumlarda alınması gereken önlemler vb.),
Güvenlik bilinci (özellikle terör olayları),
Yükleme emniyeti,
Yükleme emniyetini sağlayan ekipmanların tanıtımı,
Tehlikeli mal taşımacılığı yapan araçlarda bulunması gereken evrakların tanıtımı,
ADR Tank Eğitimi:
ADR Temel Eğitimini tamamlayanların katılabileceği ADR Tank Eğitimi en az 12 saat teorik, 1 saati uygulama olmak üzere toplam 13 ders saati olarak en az aşağıdaki konuları içerir.
Yükün hareketleri de dahil olmak üzere, yolda bulunan taşıtların davranışları,
Taşıtların özel gereklilikleri,
Çeşitli ve farklı doldurma ve boşaltma sistemleriyle ilgili genel teorik bilgi,
Bu taşıtların kullanımında uygulanabilir ilave özel şartlar (tip onay belgeleri, onay işareti, levhalama ve turuncu renkli ikaz levhası vb).
ADR Sınıf 1 Eğitimi:
ADR Temel Eğitimini tamamlayanların katılabileceği ADR Sınıf 1 Eğitimi en az 8 ders saati olmak üzere en az aşağıdaki konuları içerir.
Patlayıcı ve piroteknik maddelere ve nesnelere ilişkin özel tehlikeler,
Sınıf 1’e giren maddelerin ve nesnelerin birlikte yüklenmesine ilişkin özel gereklilikler.
ADR Sınıf 7 Eğitimi:
ADR Temel Eğitimini tamamlayanların katılabileceği ADR Sınıf 7 Eğitimi en az 8 ders saati olmak üzere en az aşağıdaki konuları içerir.
İyonlaştırıcı radyasyona ilişkin tehlikeler,
Radyoaktif malzemelerin ambalajlanması, elleçlenmesi, birlikte yüklenmesi ve istiflenmesine ilişkin özel gereklilikler,
Radyoaktif malzeme taşıyan araçların karıştığı bir kaza durumunda alınacak özel tedbirler.