Yurt dışı Eşya ve Yük taşımacılığı Bakanlıkça verilmiş olan yetki belgelere istinaden gerçek ve tüzel kişiliklerce yapılmaktadır. Yurt dışına taşımacılık yapmak için C türü,L2,M3 ve R2 gibi uluslararası taşımacılık yapmaya yetki veren belgelerin alınmış olması gerekir. Bunun yanında istenen uluslararası taşımacılık belgeleri vardır. Bu belgeler uluslararası antlaşmalar gereği, sahip olunması gereken belgelerdir. Belgelerin olmadığı gerçek ve tüzel kişilikler yurt dışı taşımacılık yapamamaktadır. Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı müsadesinde TOBB dağıtım bürolarınca verilen bu belgelerin neler olduğunu kısaca açıklamaya çalışalım.
GEÇIŞ BELGESI: İkili anlaşmalar gereği yabancı ülkelerden temin edilen ve uluslararası taşımalarda kullanılan ikili,transit, üçüncü ülke, dönüş yükü ve benzeri izin belgesidir.
ÖDÜL (BONUS) BELGESI: İkili anlaşmalar gereği yabancı ülkelerden özel şartlara bağlı olarak kota harici temin edilen geçiş belgedir.
UBAK İZIN BELGESI: Çok taraflı kota dahilinde UBAK ( Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı) üyesi ülkeler arasında veya bu ülkeler üzerinden yapılan transit taşımalar için tahsis edilen ve taşımacılara dağıtımı ayrı bir düzenleme ile yapılan UBAK Karayolu izin belgesidir.
TIR KARNESI: 1959 tarihli TIR sözleşmesi ile kurulan ve 1975 yılında revize edilen “TIR REJİMİ” altında eşyanın bir hareket noktasındaki gümrük idaresinden, bir varış noktasındaki gümrük idaresine karayolu taşıtları, taşıt dizileri veya konteynırlarla taşınmasında kullanılan ve kefil kuruluş olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden temin edilen gümrük belgesidir.
ATA KARNESI: Uluslararası ATA Sözleşmesi ve eşyanın yurtdışına çıkarılma amacına göre farklılık gösteren Ek Sözleşmeler kapsamında, taraf ülkeler arasında, başka herhangi bir belgeye gerek duyulmaksızın, eşyanın geçici olarak ithalat ve ihracatını sağlayan ve kefil kuruluş olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden temin edilen gümrük belgesidir.
TRANSIT GÜMRÜK BEYANNAMESI: İhraç veya transit malların yurtdışı edilmek üzere taşınmasında Gümrük idarelerince düzenlenen belgedir.
TRANSIT REFAKAT BELGESI: Transit rejimine tabi tutulan eşyaya eşlik eden ve beyanname bilgileri doğrultusunda gümrük mevzuatına uygun olarak otomasyon sisteminden alınan belgedir.
SERBEST BÖLGE İŞLEM FORMU: Serbest bölgede faaliyette bulunan kişilerin yaptıkları her türlü alım satım işlemi ile ilgili olarak düzenlenen belgedir.
GÜMRÜK ÇIKIŞ BEYANNAMESI: İhracatta, Gümrük Mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili İhracatçı Birliği tarafından onaylanmasını müteakip gümrük idaresine tevdi edilen belgedir.
MAHRECE İADE BEYANNAMESI: Mahrecine iade eşyanın ithalatçısı tarafından geldiği yere geri gönderilmesi için düzenlenen belgedir.
T1: Avrupa Birliği ülkeleri ile EFTA ülkeleri arasındaki ticari malların dolaşımına veya Birlik dışı ülkelere ait malların Birlik ülkeleri arasındaki dolaşımına imkan veren belgedir.
EX1: Tüm ülkelere taşınacak ürünle ilgili bütün bilgileri içeren İhracatçılar Birliği ve çıkış yapılacak gümrüğün onayladığı belgedir.