Uluslararası Karayolu Taşımacılık faaliyetleri, ikili Uluslararası Karayolu Taşıma Anlaşmaları ve bunlara bağlı olarak imzalanan protokollerde belirlenmiş esaslara göre yürütülmektedir.
Bazı ülkeler ile yapılmış olan anlaşma ve protokollerce söz konusu ülkelerden geçişler bir kotaya bağlanmış bulunmaktadır. Yani söz konusu ülkeye yapılan ikili taşımalarımız, o ülke üzerinden transit taşımalarımız, o ülkeye boş girip kendi ülkemize yönelik yük alarak yapılan taşımalarımız önceden belirlenmiş bir kotaya tabii tutulmuştur. Bu kotalar geçiş belgesi dediğimiz izin belgeleri aracılığı ile yürütülmektedir.
Belli sayıda ikili, transit, üçüncü ülke ve dönüş yükü geçiş belgeleri her yılın başında ilgili ülkelerden Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığımızca teslim alınmakta ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) organizasyonunda dağıtıma sunulmaktadır. Söz konusu geçiş belgelerinin araçlara ne şekilde dağıtılacağı Danışma Komisyonu tarafından belirlenen “Geçiş Belgesi Dağıtım Esasları “ çerçevesinde yürütülmektedir.
Geçiş Belgesi: İkili anlaşmalar gereği yabancı ülkelerden temin edilen ve uluslararası taşımalarda kullanılan ikili, transit, üçüncü ülke, dönüş yükü ve benzeri izin belgeleridir.
Geçiş Belgesi Alınabilmesi İçin Gerekli Belgeler
Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre “C türü , L2 , M3 “ yetki belgesi sahiplerinin taşıt belgesinde kayıtlı özmal veya sözleşmeli taşıtların, geçiş belgesi alabilmesi için aşağıda belirtilen belgeleri çıkış yapacakları ilgili dağıtım bürolarına ibraz etmeleri gerekmektedir.
1- Dilekçe (Güzergâh ve talep edilen belgeler belirtilecektir)
2- Taşıt sürücülerinin geçiş belgesi ile ilgili işlemleri firma adına yürütebilmeleri için, şirket yetkilisi veya yetkilileri tarafından imzalanmış noter onaylı vekâletname aslı veya fotokopisi.
3- Gümrüklemenin yapıldığı TIR Karnesi, ATA Karnesi, Transit Gümrük Beyannamesinden herhangi birinin gümrük mühürlü, kaşeli ve imzalı aslı, Transit Güvenlik Kalem listesi ekli ve MNR numaralı Transit Refakat Belgesi (T1/T2) veya Gümrük Çıkış Beyannamesinin gümrük mühürlü, kaşeli ve imzalı örneği.
4- Taşıta bir önceki sefer için varsa tahsis edilen iade belgelerin kullanılmış veya kullanılmamış haliyle iadesi.
Geçiş Belgesi Dağıtımı
1 – Geçiş Belgeleri sadece C türü , L2 ve M3 yetki belgesinde kayıtlı taşıtlara tahsis edilir.
2 – Geçiş Belgeleri “kamyon” , “kamyon+römork” , “çekici+yarı römork “veya “yarı römorklar” için düzenlenir.
3- Geçiş Belgelerinin dağıtımı bu esaslarda belirtilen şartlara uygun taşıtlara, belirtilen güzergâhlara göre yapılır.
4- Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 66. Maddesinin altıncı fıkrası gereğince oto taşımaları ve özelliği olan taşımalar için imal edilmiş özel donanımlı taşıtlar ve kara sınır kapılarımız olan komşu ülkelere yönelik taşımalarda istiap haddi 3,5 ton ve üzeri taşıtlar kullanılarak yapılacak ikili taşımalar hariç, “istiap haddi “10 tondan az olan taşıtlara geçiş belgesi tahsis edilmez.
5- İkili anlaşmalar gereği geçiş belgesi istenilmeyecek olan sergi, fuar malzemesi ve ev eşyası gibi belge tahsis edilmeyecek taşımaları yapan taşıtlara dönüş yükünde kullanılmak üzere talep edilmesi halinde, Rusya Federasyonu, Kazakistan, Avusturya, İtalya geçiş belgeleri ile Macaristan ücretsiz ve Romanya ücretsiz geçiş belgeleri dışındaki diğer ülke geçiş belgeleri verilir.
6- Ülkelerden temin edilen tüm geçiş belgelerinin nakliyeci firma taşıtlarına dönüş yükü haricindeki tahsisinde, belge üzerine sadece firma kaşesinin vurulması gerekmektedir.
7-Yurtdışına çıkış yapmış taşıtlara sonradan geçiş belgesi tahsis edilmez.
8- Yurtdışına çıkış yapacak olan taşıtların öncelikle ilgili dağıtım bürolarından geçiş belgesi, belgeleri almaları, daha sonra gümrük çıkış kayıt (tescil) işlemlerini yaptırmaları gerekmektedir.